در سالهای اخیر، تعویض پلاک بهعنوان اصلیترین مرحله انتقال رسمی و قانونی مالکیت خودرو از سوی نهادهای قانونی معرفی شده است. برای انجام سریع و بدون وقفه این فرآیند، هر یک از طرفین معامله باید مدارک لازم از جمله برگ سبز خودرو و مدارک هویتی خریدار و فروشنده را آماده کنند؛ در غیر این صورت، کارشناسان روند کار را تا تکمیل مدارک متوقف خواهند کرد.
علاوه بر این، اگر فروشنده خودرو هستید، پیش از تهیه مدارک فیزیکی باید بدهیهای خودرو را بهصورت کامل تسویه کرده باشید. در ادامه، ضمن ارائه لیست کاملی از مدارک خریدار و فروشنده برای تعویض پلاک، به شرح اقدامات لازم پیش از این فرآیند میپردازیم.
مدارک لازم برای تعویض پلاک خودرو
| نوع مدرک | توضیح |
|---|---|
| اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه | برای احراز هویت فروشنده الزامی است. |
| اصل و کپی کارت خودرو | برای ثبت مشخصات وسیله نقلیه استفاده میشود. |
| اصل سند یا برگه کمپانی خودرو | برای تأیید مالکیت قانونی خودرو. |
| برگ سبز خودرو | سند مالکیت رسمی در سیستم پلیس راهور. |
| برگه تسویه خلافی | باید تمام جرایم رانندگی تا روز مراجعه تسویه شده باشد. |
| رسید تسویه عوارض سالانه | عوارض شهرداری باید صفر باشد. |
| بیمهنامه شخص ثالث معتبر | بیمه باید در تاریخ مراجعه اعتبار داشته باشد. |
| رسید تسویه مالیات خودرو | مالیات نقلوانتقال و مالیات سالانه باید پرداخت شده باشد. |
| برگه معاینه فنی | برای خودروهای شخصی +۵ سال و خودروهای عمومی +۱ سال الزامی است. |
| رسید پرداخت هزینه خدمات تعویض پلاک | هزینههای انجام فرآیند در مرکز تعویض پلاک پرداخت میشود. |
عمده مدارک لازم برای تعویض پلاک خودرو باید از سوی فروشنده گردآوری شوند. این مدارک عبارتند از:
- اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه
- اصل و کپی کارت خودرو
- اصل سند یا برگه کمپانی خودرو
- برگ سبز خودرو
- برگه تسویه خلافی
- رسید تسویه عوارض سالانه شهرداری
- بیمهنامه شخص ثالث دارای اعتبار زمانی
- رسید تسویه کامل مالیات خودرو
- برگه معاینه فنی (برای خودروهای شخصی با عمر بیشتر از پنج سال و خودروهای عمومی با عمر بیش از یک سال)
- رسید پرداخت هزینه خدمات تعویض پلاک
همچنین برای خودروهای خارجی علاوه بر مدارک بالا، فروشنده باید مدارک زیر را نیز ارائه دهد:
- سند ترخیص خودرو از گمرک
- سند کمپانی شرکت سازنده خارجی
- کارت بازرگانی (برای افرادی که شخصا خودرو را وارد کردهاند.)
- مدرک احراز محل سکونت
مدارک مورد نیاز خریدار برای تعویض پلاک نیز بهشرح زیر هستند:
| نوع مدرک | توضیح |
|---|---|
| اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه | برای احراز هویت خریدار. |
| مدارک احراز محل سکونت به نام خریدار | شامل سند مالکیت، اجارهنامه دارای کد رهگیری، جواز کسب، قبضهای خدماتی، گواهی اشتغال به تحصیل فرزند، تاییدیه شورای محل، نامه ادارات عشایر یا امور روستایی، آگهی رسمی شرکتها و… |
| رسید پرداخت هزینه احراز سکونت | هزینهای که برای تأیید مدارک محل سکونت دریافت میشود. |
| تاییدیه آنلاین کد پستی محل سکونت | باید از سامانه ملی املاک و اسکان استعلام شود. |
تعویض پلاک خودرو با وکالت به افراد دیگر
به دلایل مختلف، مانند کمبود وقت و … ممکن است امکان حضور در مرکز تعویض پلاک برای انتقال خودرو برای شما مقدور نباشد. از نظر قانون، امکان انجام این فرآیند با معرفی وکیل نیز بلامانع است. برای این منظور، باید وکالتنامهای رسمی به نماینده خود بدهید که در اختیارات آن، خرید یا فروش خودرو نیز قید شده باشد. برای تنظیم این سند هم باید به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنید.
وکیل شما در روز تعویض پلاک باید مدارک گفتهشده برای خریدار یا فروشنده را به همراه داشته باشد. علاوه بر این، او باید مدارک هویتی خود را نیز ارائه دهد. با توجه به وقتگیر بودن تهیه برخی از این مدارک توصیه میشود پیش از دریافت نوبت تعویض پلاک همه آنها را آماده نمایید.
مدارک تعویض پلاک در موارد خاص
در موارد استثنایی، نظیر تعویض پلاک خودرو به دلیل فوت مالک قبلی، تعویض پلاک تاکسی و … به مدارک ویژهتری نیاز است. مهمترین این موارد عبارتند از:
- تعویض پلاک خودرو بهدلیل انحصار وراثت: گواهی حصر وراثت یا سند دیگری که مالکیت قانونی جدید را تایید کند.
- تعویض پلاک به خودروی مزایدهای: کارتکس مزایدهگذار
- تعویض پلاک تاکسی: کارت تاکسی و معرفینامه از تاکسیرانی
اقدامات مهم پیش از تعویض پلاک خودرو
مرحله بسیار مهم پیش از تهیه مدارک فیزیکی تعویض پلاک و دریافت نوبت، تسویه بدهیهای خودرو است. منظور از این بدهیها، خلافی خودرو شامل جریمههای تخلفات رانندگی، عوارض آزادراهی، عوارض طرح ترافیک و آلودگی هوا است. برای تسویه خلافی قبل از تعویض پلاک نیز میتوانید به روشهای مختلف نظیر مراجعه به سامانههای دولتی یا خصوصی یا مراجعه حضوری به دفاتر پلیس ۱۰+ اقدام کنید.
پیش از دریافت نوبت تعویض پلاک، چه از طریق سامانههای خصوصی و چه دولتی، به سامانه سخا منتقل میشوید تا مالیات خرید و فروش خودرو را تسویه کنید. میزان این مالیات بر اساس معیارهایی مانند ارزش خودرو، سال و محل تولید و کاربری آن توسط سازمان امور مالیاتی کشور تعیین میشود و پرداخت آن از نظر قانونی بر عهده فروشنده است.
توصیه میشود پیش از مراجعه، اطمینان حاصل کنید که تاریخ اعتبار برگه معاینه فنی و بیمه شخص ثالث شما در روز تعویض پلاک به پایان نرسیده باشد.
بهترین روش پرداخت و استعلام خلافی و مالیات خودرو
با توجه به تاخیر قابلتوجه سامانههای دولتی و مراکز پلیس ۱۰+ در ارائه خدمات و تسویه بدهیهای خودرو، بهترین روش، استفاده از یک سامانه حرفهای خصوصی ارائهدهنده این خدمات است. در میان معتبرترین نامها در این صنعت، میتوان به آیتول (itoll) اشاره کرد؛ یک سامانه خصوصی با رابط کاربری ساده و سریع که از مهمترین مزایا و امکانات آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- امکان استعلام دقیق و بهروز همه بدهیهای خودرو
- امکان تسویه آنی خلافی خودرو بهصورت تجمیعی و بدون نیاز به پرداختهای مکرر
- امکان استعلام و پرداخت آنی مالیات خرید و فروش خودرو
- امکان استعلام و پرداخت آنی عوارض سالیانه خودرو
- عدم نیاز به ثبتنام و احراز هویت برای استعلام و تسویه بدهیها
- امکان استعلام و تهیه بیمه شخص ثالث برای خودرو
- امکان استعلام گواهی معاینه فنی
بهمنظور اطمینان از تسویه کامل همه بدهیهای خودرو با سامانههای دولتی، توصیه میشود پیش از دریافت نوبت تعویض پلاک، یکبار همه بدهیهای آن را از طریق سامانه آیتول استعلام کرده و از صفر بودن آنها مطمئن شوید و برای نوبت دهی تعویض پلاک به اینجا مراجعه کنید.
نحوه استعلام و پرداخت دیون خودرو با آیتول
بهعنوان نمونه، مراحل تسویه خلافی خودرو از طریق آیتول بهشرح زیر است:
- ورود به وبسایت یا اپلیکیشن itoll
- کلیک روی خلافی خودرو
- وارد کردن پلاک، شماره ملی و شماره موبایل مالک
- کلیک روی دکمه استعلام
- مشاهده خلافیها و پرداخت موردی یا تجمیعی آنها
برای استعلام خلافی نیز تنها به وارد کردن شماره پلاک خودرو نیاز دارید. مراحل پرداخت و استعلام دیگر بدهیها نیز مشابه است.
جمعبندی
بهطور خلاصه، برای انجام فرآیند تعویض پلاک، مدارک هویتی طرفین معامله، مدارک خودرو و رسید تسویه بدهیها و مالیات خرید و فروش ضروری است. در نظر داشته باشید که میتوانید خلافی، مالیات و سایر بدهیهای خودرو را از طریق سامانه آیتول بهصورت بهروز و در سریعترین زمان ممکن پرداخت کرده و رسید آن را دریافت کنید.