مهندسی صنایع از رشته‌های کاربردی و جامعی است که بازار کار گسترده‌ای دارد. یک فارغ‌التحصیل مهندسی صنایع می‌تواند در بانک، شرکت‌های هواپیمایی، شهرداری، بیمارستان و به‌طور کلی مراکز تولیدی، صنعتی و خدماتی فعالیت کند. هدف اصلی فعالیت مهندسین صنایع، افزایش کیفیت محصولات و خدمات، کاهش هزینه‌های تولید و افزایش بهره‌وری است. اگر فارغ‌التحصیل این رشته بوده و یا قصد تحصیل در آن را دارید، آشنایی با شغل مهندسی صنایع به برنامه‌ریزی بهتر مسیر شغلی‌تان کمک می‌کند. در ادامه به معرفی شغل مهندسی صنایع و حوزه‌های کاری آن می‌پردازیم.
رشته مهندسی صنایع و گرایش‌های آن
گسترده بودن بازار کار مهندسی صنایع باعث شده تا فارغ‌التحصیلان گرایش‌های مختلف این رشته، با فرصت‌های شغلی متعددی روبرو باشند. همچنین، بسیاری از شرکت‌ها به دنبال استخدام مهندس صنایع بدون سابقه کار هستند و ورود به بازار کار این رشته چندان سخت نخواهد بود. نکته حائز اهمیت در شغل مهندسی صنایع، میزان تخصص کارجو است که بخش زیادی از آن به مدرک دانشگاه و نحوه عملکرد فرد در این دوران بستگی دارد. همچنین، گذراندن دوره کاراموزی در این حوزه شانس استخدام تازه فارغ‌التحصیلان را افزایش می‌دهد. اما مهندسان صنایع در چه حوزه‌هایی مشغول به کار می‌شوند؟
فعالیت در هر حوزه ارتباط زیادی با گرایش تحصیلی فرد دارد. به طور کلی، گرایش‌های رشته مهندسی صنایع در مقطع کارشناسی و ارشد شامل موارد زیر می‌شود:
- برنامه‌ریزی و تحلیل سیستم‌ها
- تولید صنعتی
- تکنولوژی صنعتی
- ایمنی صنعتی
- بهینه‌سازی سیستم‌ها
- مدیریت نوآوری و فناوری
- مهندسی مالی
- لجستیک و زنجیره تامین
- مدیریت پروژه
- مدیریت مهندسی
- مدیریت سیستم و و بهره‌وری
- سیستم‌های سلامت
- مدل‌سازی سیستم‌های کلان
فیلدهای کاری مهندسی صنایع
همانطور که گفته شد، مهندسان صنایع می‌توانند در مراکز خدماتی، تولیدی و صنعتی مختلفی فعالیت کنند. درآمد مهندس صنایع بسته به گرایش و حوزه کاری به‌طبع متفاوت خواهد بود. اما باتوجه به بازار کار خوب و نیاز زیادی که به این دسته از متخصصین وجود دارد، شغل مهندسی صنایع در مقایسه با دیگر حوزه‌ه‌های مهندسی معمولا درآمد بالاتری دارد.
مهندسان صنایع در چه حوزه‌هایی می‌توانند فعالیت کنند؟
نفت و گاز
حوزه نفت و گاز پردرآمدترین گرایش مهندسی صنایع است. مهندسان صنایع که در شرکت‌های مهندسی حوزه نفت و گاز فعالیت دارند، مسئول تهیه مدارک مهندسي خرید در صنایع نفت و انرژی، انجام خدمات مهندسی خرید کالای اختصاصی صنایع نفت و انرژی، تهيه گزارشات کنترل مهندسی خرید، تامین کالای پروژه، انجام مکاتبات بازرگانی و انجام امور تدارکات خرید کالا هستند.
هوافضا
هوافضا یکی دیگر از حوزه‌های پردرآمد شغل مهندسی صنایع به شمار می‌آید. صنایع هوایی و هواپیماسازی همواره نیازمند جذب مهندسان صنایع هستند. از وظایف اصلی مهندسان صنایع در این حوزه می‌توان به مدیریت سیستم و بهره‌وری، برنامه‌ریزی و تحلیل سیستم‌ها، و طراحی و مدیریت تکنولوژی صنعتی اشاره کرد.
فناوری اطلاعات و ارتباطات
شغل مهندسی صنایع در حوزه فناوری اطلاعات (IT) نیز کاربرد دارد. مهندسان صنایع می‌توانند در این حوزه با سازمان‌هایی از جمله شهرداری (حوزه IT شهرداری) همکاری کنند. یک مهندس صنایع فعال در حوزه فناوری اطلاعات باید تسلط کاملی بر امور کنترل پروژه، استانداردهای مدیریت پروژه و نرم افزارهای کنترل پروژه داشته و تجربه کاری مرتبط در زمینه فناوری اطلاعات داشته باشد.
داروسازی
یکی دیگر از حوزه‌های کاری شغل مهندسی صنایع، داروسازی است. مهندسان صنایع می‌توانند با عناوین مختلفی مثل کارشناس سیستم‌ها و روش‌ها، با شرکت‌های داروسازی همکاری کنند. یک کارشناس یا کارشناس ارشد مهندسی صنایع در شرکت داروسازی مسئول عارضه یابی، بازنگری و مهندسی مجدد فرآیندهای کاری، شناسایی سیستم‌ها و روش‌های نوین سازمانی مرتبط با فعالیت‌های سازمان، انجام امور کارشناسی و اجرایی در ارزیابی عملکرد واحدهای سازمانی موجود به منظور اصلاح سیستم‌ها، روش‌ها و فرآیندهای مورد استفاده آنان و… است.
بانک
مهندسان صنایعی که در گرایش‌های مرتبط با فعالیت‌های بانک مانند مهندسی مالی تحصیل کرده‌اند، می‌توانند در این حوزه مشغول به فعالیت شوند. به دلیل مزایایی که فعالیت در بانک به همراه دارد، کار در بانک در میان مشاغل دولتی که نیازمند استخدام مهندسین صنایع هستند، متقاضیان بیشتری دارد. مهندسان صنایعی که در بانک یا ستادهای بانکی مشغول به فعالیت می‌شوند، وظیفه طراحی سیستم‌های اطلاعاتی و اجرای فرآیندهایی برای بهبود عملکرد کارکنان عملیاتی و ستادی را برعهده دارند.
شرکت‌های تولیدی
مهندسان صنایع بسته به گرایش تحصیلی خود می‌توانند در شرکت‌های تولیدی مختلف از جمله تولید قطعات خودرو، تولیدات بهداشتی، مواد غذایی و… فعالیت کنند. یک مهندس صنایع در کارخانجات و شرکت‌های تولیدی مسئول ظرفیت‌سنجی، جانمایی و چیدمان، تجزیه و تحلیل گردش فرایندها و انبارش مواد، روش‌های کار سنجی، عارضه‌یابی، طراحی فرایند تولید، بهینه‌سازی فرایند و ابزار، برنامه‌ریزی تولید و… است.
بازار کار مهندسی صنایع در خارج از کشور
شغل مهندسی صنایع از مشاغل مهم و مورد نیاز در اغلب کشورهای جهان است و فارغ‌التحصیلان این رشته فرصت‌های خوبی برای مهاجرت کاری پیش روی خود دارند. این رشته از پردرآمدترین رشته‌های تحصیلی در دنیا به شمار می‌آید و کشورهایی مثل کانادا، آمریکا، آلمان و فرانسه فرصت‌های شغلی خوبی را برای این متخصصین فراهم کرده‌اند.
هرچند هزینه تحصیل در این رشته در برخی کشورها مانند کانادا بسیار بالاست، درآمد بالای آن باعث شده تا فعالین این حوزه بتوانند در مدت زمان کوتاهی هزینه صرف شده برای تحصیل خود را به دست بیاورند. همچنین، در کشورهای آلمان و فرانسه، خصوصا در مقاطع ارشد امکان دریافت بورسیه تحصیلی نیز برای متقاضیان وجود دارد.
مهندسان صنایع در سایر کشورهای دنیا می‌توانند در حوزه‌های مختلفی از جمله حمل و نقل دریایی، داروسازی، فناوری و ارتباطات، بیمارستان‌ها، شرکت‌های هواپیمایی، کارخانجات تولیدی و… فعالیت کنند. متوسط حقوق دریافتی یک مهندس صنایع در آمریکا 70 هزار دلار در سال و در کانادا 68 هزار دلار در سال است.
جمع‌بندی
رشته مهندسی صنایع یکی از رشته‌های کاربردی و پردرآمدی است که تقاضای زیادی برای آن در داخل و خارج از کشور وجود دارد. گرایش‌های مختلف مهندسی صنایع این امکان را برای متخصصین این حوزه فراهم آورده است تا بتوانند در حوزه‌های صنعتی، تولیدی و خدماتی متعددی فعالیت کنند. در این مقاله، به معرفی مختصر این رشته، شغل مهندسی صنایع و حوزه‌های استخدامی مختلف آن پرداختیم. شما می‌توانید با توجه به گرایش انتخابی‌تان در حوزه‌های مختلفی مشغول به کار شده و به عنوان یک مهندس صنایع درآمد بالایی کسب کنید.