ماتریس SWOT چیست؟
ماتریس SWOT به طور کلی یک نوع ابزار محسوب می‌شود. نام فارسی این ماتریس، سوات است که برای شرکت‌های مختلف بسیار پر کاربرد است. به طور کلی و به زبان ساده، ماتریس SWOT ابزاری برای سنجش است. این ماتریس ابزار مهمی در بین شرکت‌های کشور لندن است. در واقع این ماتریس جزو مشهورترین ابزار موجود در بین شرکت‌های موجود در شاخص بورسی کشور لندن است. تقریباً بیش از 50 درصد شرکت‌های این کشور از آن استفاده می‌کنند.
ماتریس SWOT یا به عبارتی دیگر، ابزار SWOT یا همان سوات، در واقع فرصت‌ها و تهدیدهای خارج از شرکت را با نقاط مثبت و منفی آن بررسی می‌کند. به زبان ساده‌تر این ابزار، فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در برابر یک کسب و کار را در برابر نقاط مثبت و منفی آن قرار می‌دهد. نکته مهمی که در رابطه با این ابزار وجود دارد، این است که این ابزار تناسب میان وضعیت داخلی شرکت را نسبت به محیط خارجی آن ارزیابی می‌کند. طبق اطلاعات موجود، هر ارگان و سازمانی که تناسب بیشتری را در محیط داخلی و خارجی خود ایجاد کند، در مسیر خود موفق‌تر خواهد بود.
ماتریس SWOT ابزار ارزیابی سازمان‌ها و ارگان‌ها
همان طور که در قسمت قبلی مطالعه کردید، ماتریس SWOT ابزاری برای ارزیابی استراتژیک ارگان‌های مختلف است. ماتریس سوات، تاریخچه جالبی ندارد. در واقع گذشته این ابزار استراتژیکی، با ادله بسیار قوی تا به حال مطرح نشده است. دیدگاه‌های مختلفی در خصوص تولد ماتریس SWOT وجود دارد. یکی از دیدگاه‌هایی که در این بین مطرح است، سرچشمه این ابزار از مدرسه هاروارد است. دیدگاه دیگری که وجود دارد، این است که این ابزار مهم و کاربردی، از طریق پژوهش استنفورد به وجود آمده است.
ابزاری که با نام سوات شناختیم، در ایالات متحده، به طور عجیبی مورد بررسی قرار گرفته است. بعد از بررسی‌های بسیار توسط صاحب نظران، رویکرد دقیق‌تری از این ابزار ارائه شد. در بررسی‌های انجام شده، ماتریس SWOT به مواردی همچون تولید، فرایند، توزیع و مدیریت‌های مالی و اداری تقسیم بندی شده‌اند.
تأثیرات ماتریسSWOT
همان طور که از تأثیرات مثبت ماتریس SWOT صحبت کردیم، لازم است که بدانید این ابزار ویژگی بد نیز دارد. در واقع از نقاط ضعف و منفی ماتریس سوات، به عنوان تله یاد می‌شود. این ماتریس به دلیل اینکه به صورت فهرستی است، اطلاعات درستی به ما نخواهد داد. به زبان ساده‌تر این ابزار بدون در دست داشتن یک دید کلی نسبت به عملکرد یک سازمان یا ارگان، نمی‌تواند کاری از پیش ببرد. ماتریس SWOT به دلیل همان فهرست‌وار بودن، نمی‌تواند دید کلی را نسبت به سازمان مهیا کند.
نکته بعدی در خصوص تأثیر منفی ماتریس سوات، بحث فهرست سازی نقاط مثبت و منفی داخلی ارگان‌ها قبل از شناسایی فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در محیط خارجی آن‌ها می‌باشد. در واقع فهرست کردن نقاط مثبت و منفی قبل از در نظر گرفتن فرصت‌ها و تهدید‌ها، موجب فراهم شدن اطلاعات زائد می‌شود. همین امر می‌تواند موجب شود تا شرکت، سازمان یا ارگان مد نظر، به اهداف و چشم اندازهای اصلی خود نرسد. نتیجه همین امر می‌تواند موجب کوته نظری ارگان‌ها و سازمان‌ها شود.