یونولیت‌ها به عنوان یکی از پرکاربردترین مواد در صنایع مختلف شناخته می‌شوند که از ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی برخوردار هستند. ویژگی‌هایی همچون وزن پایین، مقاومت عالی در برابر خوردگی، داشتن قابلیت بازیافت، عایق بودن رطوبت، حرارت و صوت، نصب، برش و حمل‌ونقل راحت، طول عمر بالا و … باعث شده‌اند که این ماده استفاده‌های متعددی در صنایع مختلف خصوصا ساختمان‌سازی و بسته‌بندی داشته باشند. یونولیت‌ها می‌توانند بر اساس فاکتورهای مختلفی همچون نوع مواد اولیه، نحوه تولید، ضخامت و دانسیته، ابعاد و اندازه و … به انواع مختلفی تقسیم شوند. ورق‌های یونولیت نوعی از یونولیت‌ها هستند که می‌توانند کاربردهای متعددی در صنایع مختلف داشته باشند. در ادامه مطلب به بررسی کامل ورق یونولیت، کاربردها و همچنین ویژگی‌ها و قابلیت‌های آن پرداخته خواهد شد.
یونولیت چیست؟
یونولیت چیست؟یونولیت در حقیقت به نوعی ماده بی اثر و خنثی گفته می‌شود که دارای شکلی متخلخل بوده و وزن بسیار کمی دارد. علت وزن پایین این ماده در حقیقت وجود درصد بالای هوا می‌باشد. ماده اولیه و اصلی تشکیل دهنده یونولیت‌ها نوعی پلاستیک است که خود از استایرن مونومر به دست می‌آید. کمتر از 10 درصد از حجم کلی یونولیت‌ها از استایرن هستند و بیشتر از 90 درصد حجم آنها را هوا تشکیل می‌دهد. یونولیت اولین بار در سال 1839 توسط دانشمندی به نام ادوارد سیمون کشف شد و سپس در سال 1959 توسط یک شرکت آلمانی به تولید انبوه رسید. امروزه یونولیت‌ها در سراسر جهان جایگاه ویژه‌ای دارند و در ده‌ها صنعت مختلف به کار می‌روند. یونولیت را با نام‌های دیگری همچون پلی استایرن انبساطی یا EPS، آکاسیف، پلاستوفوم و استایروفوم نیز می‌شناسند.
مهم‌ترین ویژگی‌های ورق یونولیت
همان‌طور که گفته شد امروزه یونولیت‌ها جایگاه ویژه‌ای در صنایع مختلف دارند و در صنایعی همچون صنعت ساختمان‌سازی جایگزین بسیاری از مصالح سنتی مانند بلوک‌های سفالی، آجر و … شده‌اند. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های یونولیت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- با توجه به وجود هوا در یونولیت‌ها از وزن بسیار کمی برخوردار هستند و به همین دلیل حمل‌ونقل آنها بسیار راحت است.
- یونولیت‌ها مقاومت بی نظیر در برابر رطوبت، حرارت و صوت دارند و می‌توانند یک ماده کاربردی برای عایق‌بندی بخش‌های مختلفی ساختمان باشند.
- با توجه به مقاومت عالی یونولیت در برابر عوامل بیرونی می‌توانند طول عمر بسیار بالایی داشته باشند.
- یونولیت‌ها در مقایسه با بسیاری از مواد دیگر در صنایعی همچون ساختمان‌سازی به‌صرفه‌تر بوده و قیمت مناسب‌تری دارند.
- یونولیت می‌تواند بازیافت شود و از مواد بازیافتی آن می‌توان در تولید لوازم مختلف استفاده کرد.
- یونولیت‌ها هیچ‌گونه آسیب و خسارتی به محیط‌زیست وارد نمی‌کنند.
- به راحتی می‌توان اندازه و ابعاد یونولیت‌ها را تغییر داد و هیچ‌گونه پرتی و ضایعاتی نخواهند داشت.
- یونولیت‌ها در برابر فشار و ضربه مقاومت بالایی دارند.
روش تولید ورق یونولیت
در حقیقت یونولیت‌ها می‌توانند در سه مرحله اصلی شامل مراحل پیش انبساط، تثبیت و شکل‌دهی تولید شوند. در این فرآیند و در مرحله ابتدایی استایرن که ماده اولیه تشکیل یونولیت است و شباهت بالایی به دانه‌های شکر دارد توسط تزریق بخار حجیم شده وارد دستگاه اکسپندر می‌شود. در داخل دستگاه اکسپندر دانه‌های استایرن می‌توانند 20 تا 50 برابر افزایش حجم پیدا کنند. برای حجیم شدن بهتر دانه‌های استایرن از موادی همچون شنتان و دی اکسید کربن استفاده می‌شود. موادی که حجیم شده‌اند دارای دمای بالایی هستند و برای خنک شدن به سیلوهای ذخیره‌سازی انتقال داده می‌شوند و به مدت 6 تا 12 ساعت استراحت خواهند کرد. در نهایت و در مرحله پایانی یونولیت‌های خنک شده برای قالبگیری آماده می‌شوند و بعد از خنک شدن وارد قالب‌های مخصوص می‌شوند. در داخل این قالب‌ها با استفاده از نیروی بخار گرم و فشرده شده و به شکل بلوک یونولیت‌های مادر در می‌آیند و سپس به انبار منتقل می‌شوند. در مرحله پایانی بلوک‌های یونولیت مادر با استفاده از دستگاه‌های مختلفی همچون دستگاه‌های CNC یا المنت‌های برقی در ضخامت‌ها و ابعاد مختلف برش داده می‌شوند و انواع ورق یونولیت، بلوک یونولیت و … را تولید می‌کنند.
انواع یونولیت‌ها
همان‌طور که گفته شد یونولیت‌ها می‌توانند بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلفی تقسیم‌بندی شوند و از ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و کاربردهای مختلفی برخوردار باشند. زمانی که یونولیت‌های بلوک مادر تولید می‌شوند و برای برش آماده می‌شوند می‌توانند به انواع مختلفی از یونولیت‌ها تبدیل شوند که هر کدام کاربردهای متعددی دارند. از جمله رایج‌ترین انواع یونولیت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
یونولیت‌های دیواری
یونولیت‌های دیواری از جمله یونولیت‌هایی است که می‌تواند به شکل ورق یونولیتی، بلوک یونولیت و … در دسترس باشد اما رایج‌ترین انواع آن شامل یونولیت‌های دیوارپوش فوم، فوم دیواری تزیینی، فوم دیوارپوش و یونولیت دیواری 3D Panel هستند. هر کدام از این یونولیت‌ها می‌توانند کاربردهای مختلفی داشته باشند. یونولیت دیواری می‌تواند مصارف دیگری نیز همچون دکوراسیون داخلی منازل، عایق‌بندی و … داشته باشد. بارزترین خصوصیت این یونولیت‌ها قابلیت شستشو و همچنین داشتن خاصیت آنتی باکتریال آنها است
یونولیت‌های سقفی
یونولیت سقفی از رایج‌ترین انواع یونولیت‌ها است که جایگزین بسیاری از مصالح سنتی ساختمانی مانند بلوک‌های سفالی شده است. این یونولیت‌ها معمولاً دارای دانسیته 12 بوده و هر بلوک آن می‌توانند از 7 تا 8 کیلوگرم وزن داشته باشند. مهم‌ترین کاربرد یونولیت سقفی استفاده در اجرای سقف‌های تیرچه بلوکی است و می‌توانند در اندازه‌ها و ابعاد استاندارد تولید شوند. البته این یونولیت‌ها مانند انواع یونولیت‌های دیگر می‌توانند در اندازه‌های سفارشی نیز تولید شوند.
یونولیت فشرده
همان‌گونه که از نام آن پیدا است، این یونولیت تحت فشار زیادی تولید شده و در مقایسه با سایر یونولیت‌ها وزن و دانسیته بسیار بیشتری دارد. یونولیت‌های فشرده می‌توانند به صورت ورق یونولیت، بلوک و … تولید شوند. حداقل دانسیته این یونولیت‌ها 40 است و کاربردهای مختلفی در صنایعی همچون ساختمان‌سازی، لوازم خانگی، درب و پنجره و … دارند. یونولیت‌های فشرده اگر با موادی همچون سنگ، پشم، فوم آکوستیک و … ترکیب شوند می‌توانند عایق‌های بسیار قدرتمندی تولید کنند.
یونولیت‌های بسته‌بندی
نوعی دیگری از یونولیت‌ها که می‌توانند هم به شکل ورق یونولیت و هم به در اشکال سفارشی وجود داشته باشند یونولیت بسته بندی هستند. این یونولیت‌ها می‌توانند صدها کاربرد مختلف داشته باشند و در برابر فشار، ضربه، رطوبت و … مقاومت بالایی دارند و می‌توانند برای بسته‌بندی هر نوع محصولی استفاده شوند.
کاربردهای اصلی ورق یونولیت
هرچند که یونولیت‌ها برخلاف بسیاری از مواد صنعتی عمر کوتاهی دارند اما توانسته اند انقلاب بزرگی در صنایع مختلف ایجاد کنند و کاربردهای مختلفی دارند. تنوع و تعدد بالای یونولیت‌ها باعث شده است که کاربردهای متعددی نیز داشته باشند. از مهم‌ترین کاربردهای ورق یونولیت می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- در صنعت ساختمان‌سازی و برای اجرای سقف‌های اداری، مسکونی، صنعتی و … به کار می‌روند.
- یکی از بهترین عایق‌های صوتی، حرارتی و رطوبتی هستند و می‌توانند در بخش‌های مختلف به کار بروند.
- برای پوشش دادن انواع سالن‌ها، اتاق‌های ضبط موسیقی و سالن‌های آکوستیک استفاده می‌شوند.
- در تولید مصالح مختلف ساختمانی مانند انواع دیوارهای پیش‌ساخته مانند دیوارهای تری دی پنل کاربرد دارند
- در صنایع مختلفی همچون درب و پنجره، ساختمان‌سازی، بسته‌بندی، لوازم‌تحریر و ده‌ها صنعت دیگر کاربردهای مختلفی دارند.
جمع‌بندی نهایی
یونولیت به عنوان یکی از کاربردی‌ترین مواد در صنایع مختلف شناخته می‌شود و می‌تواند بر اساس فاکتورهای مختلف به انواع مختلفی تقسیم شود. ورق یونولیت از جمله کاربردی‌ترین انواع یونولیت‌ها است که به دلیل وزن کم، عایق صوت و حرارت بودن، مقاومت در برابر رطوبت، مقاومت در برابر فشار و ضربه و … جایگاه ویژه‌ای در صنایع مختلف دارد.