گفتار درمانی می تواند به افرادی که در صحبت کردن مشکل دارند کمک کند تا بهتر ارتباط برقرار کنند و موانع ناشی از اختلالات گفتاری را از بین ببرند. اهداف گفتار درمانی شامل بهبود تلفظ، تقویت عضلات مورد استفاده در گفتار و یادگیری صحیح صحبت کردن است. گفتار درمانی را می توان برای بسیاری از مشکلات و اختلالات گفتاری مختلف، از مشکلات کوچکتر مانند صدای خشن گرفته تا از دست دادن نسبی گفتار به دلیل آسیب مغزی استفاده کرد. بسته به نوع اختلال، ممکن است از سایر درمان های پزشکی یا روانشناختی نیز استفاده شود.
گفتار درمانی چه نوع اختلالاتی را می تواند درمان کند؟
گفتار درمانی می تواند برای درمان اختلالات زبانی، اختلالات گفتاری و مشکلات بلع استفاده شود؛
-اختلالات زبانی:
اختلال زبانی دوران کودکی می تواند بر توانایی کودک در یادگیری صحبت کردن، نامگذاری اشیاء و ساختن جملات کامل تأثیر بگذارد. اگرچه علل این اختلالات اغلب مشخص نیست، اما عوامل خطر اصلی شناخته شده شامل مشکلات شنوایی، مشکلات کلی رشد و اختلالات موثر بر رشد مغز است. کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم نیز از مشکلات زبانی رنج می برند، بنابراین استفاده از خدمات بهترین گفتاردرمانی برای کودکان اوتیسم می تواند به بهبود مشکلات زبانی آنها کمک کند.
اختلالات زبانی در بزرگسالان تقریباً همیشه نتیجه آسیب مغزی یا بیماری است. به عنوان مثال، افرادی که سکته مغزی کرده اند، اغلب در جمله بندی یا به خاطر سپردن کلمات مشکل دارند. آن نوع اختلال آفازی نامیده می شود.
-اختلالات گفتاری:
افراد مبتلا به اختلالات گفتاری در تولید صداهای گفتار، بیان کلمات به وضوح یا روان صحبت کردن مشکل دارند.
کودکان اغلب در تلفظ مشکل دارند و ممکن است صداهای خاصی را با صداهای دیگر عوض کنند. اختلالات گفتاری ممکن است نتیجه اختلالات رشدی باشد، اما عوامل روانی نیز ممکن است در آن نقش داشته باشند. بزرگسالان مبتلا به بیماری های عصبی گاهی اوقات اختلالات گفتاری نیز دارند که اغلب درک آنها را دشوار می کند.
گروه دیگری از اختلالات گفتاری که به عنوان اختلالات روانی شناخته می شوند، شامل مشکلاتی در جریان یا یکنواختی گفتار هستند. افراد مبتلا به این نوع اختلال ممکن است به عنوان مثال لکنت داشته باشند. هنگامی که افراد لکنت زبان دارند، اغلب مکث های بی صدا در گفتارشان وجود دارد، یا صداها یا هجاهای خاصی را تکرار یا طولانی می کنند. بهم ریختگی گفتاری غیرعادی سریع است که تلفظ را نادقیق می کند یا صداها یا قسمت هایی از کلمات را حذف می کند.
-اختلالات صدا (دیسفونی):
اختلال صدا یک تغییر مداوم در صدا است. آنها ممکن است خشن، کشیده، سخت یا تقریباً ساکت به نظر برسند. اغلب صدا تا حدودی ضعیف است – به عبارت دیگر، به راحتی ترک می خورد یا فرد قادر به صحبت با صدای بلند نیست. اختلالات صدا ممکن است از صحبت کردن بیش از حد یا با صدای بلند، استفاده از تکنیک تنفس اشتباه، یا مشکلات مربوط به جعبه صدا (حنجره) مانند گره های صوتی ایجاد شود. دلایل روانی مانند افسردگی یا واکنش به یک رویداد ناراحت کننده نیز می تواند صدای فرد را تغییر دهد.
-مشکل در بلع:
در افرادی که مشکلات بلع دارند، حرکات عضلات درگیر در بلع تحت تأثیر قرار می گیرد. این منجر به مشکلاتی در انتقال غذا از طریق دهان و گلو می شود. علت اغلب یک بیماری یا اختلال در سیستم عصبی مانند بیماری پارکینسون، مولتیپل اسکلروزیس، زوال عقل، عفونتی مانند بیماری لایم یا کزاز یا آسیب به سر است. اگر غذا به دلیل اختلال در بلع وارد ریه ها شود، می تواند منجر به عوارض تهدید کننده زندگی شود.
چه درمان هایی در گفتار درمانی استفاده می شود؟
تکنیک های گفتار درمانی مختلفی برای هر یک از زمینه هایی که در بالا توضیح داده شد وجود دارد – آنهایی که در نظر گرفته می شوند به اختلال خاص بستگی دارند. معمولاً به یک سری جلسات درمانی طولانی نیاز است که هر جلسه 30 تا 40 دقیقه طول می کشد. آنها ممکن است به صورت گروهی یا انفرادی انجام شوند. رویکردهای درمانی مورد استفاده در گفتار درمانی عبارتند از:
-تمرینات ادراک، به عنوان مثال برای تمایز بین صداها و هجاهای فردی
-تمریناتی برای تولید صداهای خاص و بهبود روان گفتار
-تمریناتی برای بهبود تنفس، بلع و صدا
-با استفاده از چیزهایی مانند زبان اشاره، تابلوهای ارتباطی و گفتار به کمک رایانه به برقراری ارتباط کمک می کند.
-توصیه هایی برای افرادی که نیاز به گفتار درمانی دارند، والدین آنها و سایر عزیزان
-حمایت از اجرای این اقدامات در زندگی روزمره
برای اینکه درمان گفتاردرمانی مرزداران در طولانی مدت کمک کند، اغلب مهم است که به طور منظم تکنیک ها را در خانه نیز تمرین کنید.
گفتار درمانی در کجا ارائه می شود؟
گفتار درمانی در مراکز زیر ارائه می شود:
-مراکز خصوصی گفتار درمانی
-مراکز مراقبت توانبخشی
-مدارس با نیازهای ویژه
-مهدکودک کودکان متخصص در گفتار درمانی
علاوه بر گفتار درمانگران، تعدادی متخصص دیگر نیز وجود دارند که از روش های مشابه استفاده می کنند. اینها شامل مربی های تنفس، گفتار و صدا و متخصصان کاردرمانی در مرزداران هستند.